Nhạc cổ phong

Nhạc cổ phong (tiếng Anh: Ancient music; tiếng Trung: 古风音乐; bính âm: Gǔ fēng yīn lè) chỉ mới nổi lên và phát triển mạnh mẽ vào khoảng giữa năm 2012, khởi đầu từ việc phổ nhạc cho các sản phẩm trò chơi tiên hiệp Trung Quốc hay phối nhạc, viết lời và biểu diễn trong các video game của Đài Loan như "Tiên kiếm kỳ hiệp truyện", "Hiên Viên kiếm", "Tân Tuyệt đại song kiêu 3". Đây là dòng nhạc nhuốm đầy màu sắc thời gian bởi nhạc cổ phong là những ca khúc mang âm hưởng xưa với nhiều phong cách khác nhau, từ hào hùng, bi thương cho đến sôi nổi, trầm lắng,... Còn ca từ thì tao nhã, cổ điển giống như thi ca, thể hiện nhiều chủ đề khác nhau, đôi khi còn chính là chủ đề cho các bộ phim cổ trang Trung Quốc, các tiểu thuyết cổ đại.

Đặc điểm quan trọng của các ca khúc Cổ phong là sự tồn tại của “độc thoại” cùng “văn án”. Lời bài hát trong các ca khúc Cổ phong chú trọng về gieo vần nên mang lại cảm giác phong nhã. Nhiều bài mượn dùng cả thi từ cổ, điển hình như các sáng tác của Finale 墨明棋妙 (Mặc Minh Kỳ Diệu). Một đặc điểm nữa của nhạc cổ phong là thường có trường hợp: từ nhạc của một người khác mà viết lại lời cho mình, chính vì thế chuyện có 2-3 bản Cổ phong nghe giống nhau về nhạc là chuyện không hiếm. Thể loại này đa số đều có âm điệu du dương, tốc độ thong thả tạo nên cảm giác phiêu dật.

Giai điệu trong ca khúc Cổ phong thường sử dụng các nhạc cụ dân tộc, dựa trên các điển cố, điển tích để sáng tác nên, thường mang ý nghĩa sâu sắc. Đôi khi trong giai điệu có lẫn theo tiếng suối róc rách, tiếng vó ngựa dồn dập,... mang đến nhiều khung bậc cảm xúc cho người nghe. Thưởng thức nhạc cổ phong cũng như việc phẩm trà bình thơ, phải cảm nhận từ giai điệu cho đến lời ca. Phổ nhạc, viết lời, biểu diễn không phải vì danh lợi, mà vì lòng nhiệt tình yêu thương cùng sự cảm động. Tuy nhiên, nhạc cổ phong cũng chưa có hệ thống quy củ, lại không quá phổ biến như các thể loại khác như nhạc pop, ballad,... và ít khi được các ca sĩ chuyên nghiệp lựa chọn để thể hiện mà thường được các ca sĩ trên mạng Internet hát theo lối “tự do”, điển hình như Hà Đồ, Winky Thi (Winky 诗), Âm Tần Quái Vật (音频怪物), Tiểu Khúc Nhi (小曲儿)... Họ đăng tác phẩm của mình lên mạng, được mọi người hưởng ứng và công nhận. Họ thường không lộ mặt hay hát live, mà thu âm và đưa lên mạng, thường là trang 5sing.com (trang web cho phép đăng nhạc của bạn tự hát, hay tự sáng tác).

Nhạc Trung Quốc Phong

Trung Quốc Phong (giản thể: 中国风; phồn thể: 中國風; bính âm: Zhōng guó fēng) tức là thêm vào trong ca khúc một ít điển cố làm bối cảnh sáng tác, dùng âm nhạc hiện đại thể hiện ra hương vị cổ điển, xướng pháp đa dạng. Những ca khúc của dòng nhạc này có xu hướng được trình bày theo phong cách truyền thống phương Đông, có mặt một số nhạc khí phương Đông, âm điệu uyển chuyển mang theo một loại mỹ cảm của phương Đông truyền thống. Các bài hát chủ yếu lấy thể văn nói hoặc cổ từ làm phong cách chính, yêu cầu về từ phú càng cao càng tốt. Nhiều bài nghe giống như Trung Quốc Phong nhưng vì ca từ quá hiện đại nên chỉ có thể được coi như một bản R&B pha chút văn hóa Trung Quốc. Ngoài R&B, các thể loại âm nhạc khác như Rock, Rap, A cappella đều có thể được tìm thấy trong các bài hát thuộc phong cách này.

Đặc điểm

• Các bài hát theo Trung Quốc Phong đa số sử dụng “ngũ âm” làm nhịp điệu chính. Ngũ âm ở đây là 5 âm trong âm nhạc truyền thống Trung Quốc: cung, thương, tróc, trưng, vũ; tương ứng với các nốt: do, re, mi, sol, la trong âm nhạc phương Tây (trong nhạc lý Trung Quốc cổ điển không có âm tương ứng với nốt fa và nốt si).
• Khi soạn nhạc, sử dụng nhiều nhạc khí Trung Quốc như: nhị hồ, đàn tranh, tiêu, đàn tỳ bà,...
• Giọng hát vận dụng lối hát dân ca Trung Quốc hoặc hí khúc (các loại hí kịch truyền thống của Trung Quốc và các loại kịch hát địa phương, kết hợp múa hát để diễn một cốt truyện).
• Trong đề tài vận dụng thơ cổ Trung Quốc hoặc các sự tích, truyền thuyết, điển cố,...

Ngoài ra, một tiêu chuẩn thường được lấy để xem xét một ca khúc có phải thuộc thể loại này hay không là “tam cổ tam tân”. “Tam cổ” có: từ phú cổ, văn hóa cổ, giai điệu cổ. “Tam tân” có: cách hát mới, soạn nhạc theo cách mới, và dùng các khái niệm mới.

Ví dụ tiêu biểu

Bài hát “Gió đông thổi” (tiếng Trung: 東風破; bính âm: Dōng fēng pò) của nam ca sĩ Châu Kiệt Luân được coi là ca khúc dẫn đầu của thể loại Trung Quốc Phong trong số các bài hát được lưu hành phổ biến hiện nay bởi lẽ nó hoàn toàn thỏa mãn tiêu chuẩn “tam cổ tam tân”, ngoài ra còn có “Tóc như tuyết” (tiếng Trung: 發如雪; bính âm: Fā rú xuě). Các ca khúc trước đó của anh cũng có rất nhiều bài được cho là thăm dò thị trường cho thể loại này. Các ca khúc theo thể loại Trung Quốc Phong chú trọng đến sự ngắn gọn, tinh luyện trong ngôn ngữ cũng như cách thể hiện nội dung thông qua một ngữ cảnh cụ thể. Thường trong ca khúc sẽ mượn một ít từ ngữ trong thơ, văn, từ,... thông qua các thủ pháp tu từ như tỉ dụ, ẩn dụ,... để thể hiện được ý cảnh của ca khúc, giống như các ca khúc “Công công đau đầu” (tiếng Trung: 公公偏頭痛; bính âm: Gōng gōng piān tóu tòng), “Khách sạn hồng trần” (tiếng Trung: 紅塵客棧; bính âm: Hóng chén kè zhàn),...

Và một số ca khúc khác gần giống Trung Quốc Phong như:

So sánh nhạc cổ phong và Trung Quốc phong